Het Scope 1, 2, 3 systeem is bedoeld om de uitstoot van CO2- en andere broeikasgassen door bedrijven stapsgewijs te verlagen en de productieketen te verduurzamen. In dit artikel leggen we kort uit wat de aanpak inhoudt en wat de procesindustrie eraan heeft.
De methode van ‘Scope 1, 2, 3 emissies’ is ontstaan vanuit het Green House Gas Protocol. Het is een stapsgewijze aanpak om de impact van de uitstoot van CO2- en andere broeikasgassen binnen en buiten een bedrijf in beeld te brengen. Op basis van deze inzichten kan het bedrijf dan een gerichte strategie opzetten om zijn CO2-voetafdruk te verlagen.
De drie scopes zijn steeds wijdere cirkels rond het bedrijf waarvan de uitstoot meegerekend wordt.
Scope 3 vraagt van een bedrijf ook de emissies buiten de bedrijfspoort mee te nemen om de eigen CO2-voetafdruk te verlagen. Dit zijn bronnen van uitstoot die niet in het bezit zijn van het bedrijf en dat maakt de aanpak van deze emissies lastig. Het verlagen van Scope 3-emissies is erg belangrijk, want zij vertegenwoordigen gemiddeld zo’n 70% van de totale broeikasgasemissies van een bedrijf. Steeds meer bedrijven brengen hun Scope 3-emissies in beeld en stellen reductiedoelen op. Ook gaan ze met klanten en leveranciers hierover het gesprek aan. Een bedrijf dat duidelijke stappen zet om zijn emissies terug te dringen, is immers interessanter voor klanten en leveranciers die ook zulke ambities hebben.
Via Scope 3 krijgen ook toeleveranciers voor de procesindustrie, en dus ook machinebouwers te maken met de duurzaamheidsambities van hun klanten. Daarnaast kunnen toeleverlanciers zelf met de Scope-methode aan de slag, om de eigen CO2-voetafdruk te verlagen. De Scope 3-emissies van hun klanten zijn immers hun Scope 1- en 2-emissies.
De procesindustrie gebruikt fors veel energie en stoot dus ook veel CO2 uit. Van de sector worden aanzienlijke inspanningen verwacht om de komende jaren te verduurzamen. De energieregelgeving vereist daarnaast van steeds meer procesbedrijven dat zij zicht hebben op hun CO2- en andere broeikasgasemissies en de beschikbare data hierover vergaren. De Scope-methode biedt een praktisch instrument om deze emissies op een rij te zetten en te begrijpen. Op basis hiervan kunnen bedrijven verduurzamen en meegaan in de energietransitie.
Daarnaast helpt de Scope-methode bedrijven om te voldoen aan hun rapportageplicht naar de buitenwereld toe. Steeds meer bedrijven in de procesindustrie – zowel producenten als leveranciers van procestechnologie – vallen onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Deze Europese richtlijn verplicht bedrijven jaarlijks verslag uit te brengen aan de hand van een lijst met duurzaamheidscriteria, waaronder de CO2-uitstoot. Bedrijven zijn verplicht over hun eigen broeikasgasemissies (Scope 1) en hun indirecte emissies bij de opwekking van de energie die zij inkopen (Scope 2) te rapporteren. Het meten en rapporteren van Scope 3-emissies is (voorlopig) nog vrijwillig. Toch doet een groeiend aantal bedrijven dat al wel. Ook bereiden steeds meer bedrijven zich voor op een mogelijke verplichting.
Wat uitvoering geven aan Scope 1, 2, 3 in de praktijk betekent, leggen we met uit met een ficitief voorbeeld: het bedrijf NutriFit.
Nutrifit is een levensmiddelenbedrijf dat ingrediënten voor proteïnerijke voeding maakt. Deze eiwitrijke poeders maakt het bedrijf in een proces van malen, mengen en drogen. Het drogen gebeurt al langere tijd in sproeidrogers. Het transport van het product naar de klant gaat met dieselvrachtwagens. Met ‘Scope 1’ brengt NutriFit zijn directe CO2-emissies in kaart en met ‘Scope 2’ de indirecte emissies die ontstaan bij de opwekking van de energie die het bedrijf inkoopt. De sproeidroger op aardgas is door zijn hoge energieverbruik een grote CO2-uitstoter. Op basis van dit inzicht onderzoekt Nutrifit de mogelijkheden om de CO2-emissies tijdens het sproeidrogen te verlagen.
Uit het onderzoek komt naar voren dat online sensoren om het vochtgehalte tijdens het droogproces efficiënter te sturen, het energieverbruik fors verlagen, wat CO2-reductie oplevert (Scope 1). NutriFit besluit hierin te investeren. Daarnaast zet het bedrijf een plan op om een aantal kleinere gasgestookte sproeidrogers binnen 3 jaar te vervangen door elektrische. De overstap naar duurzame elektriciteit levert nog aanvullende CO2-reductie (Scope 2) op. Om het transport te verduurzamen, gaat NutriFit geleidelijk over op vrachtwagens met schone Euro 6-motoren.
Om de indirecte emissies in de productketen (Scope 3) terug te brengen, wil NutriFit de (dierlijke) melkeiwitten in zijn ingrediënten gaan vervangen door plantaardige eiwitten, die een flink lagere CO2-voetafdruk hebben. Boter en kaas hebben namelijk een grote milieu-impact vanwege de hoeveelheid methaan die door koeien wordt uitgestoten. Het bedrijf vindt een leverancier die plantaardige proteïnen uit peulvruchten produceert. De eerste resultaten van het toepassen van deze ingrediënten bij Nutrifit zijn veelbelovend. Het bedrijf besluit deels over te gaan op plantaardige proteïnen, om zo de CO2-voetafdruk van zijn producten te verminderen. De nieuwe lijn kan al binnen 2 jaar in bedrijf zijn.
