Tekst: Ingeborg Abendanon | Fotografie: Marco Vellinga
Al 15 jaar is er een tekort aan technisch personeel in de industrie. Waarom blijft die schaarste bestaan? Jeroen Tijink, CEO van Techsharks, ziet dat bedrijven daar zelf een grote rol in spelen. De oplossing ligt volgens hem in goed werkgeverschap: een duidelijke bedrijfsvisie, een goede werksfeer en investeren in de opleiding van personeel.
Tekst: Ingeborg Abendanon | Fotografie: Marco Vellinga
Volgens het CBS waren er aan het eind van het tweede kwartaal 49.000 openstaande vacatures in Nederland. Engineers, operators, lassers en monteurs zijn gewild, maar moeilijk te vinden. Ook door de energietransitie groeit de vraag naar vakmensen. Zo werden er in 2021 ruim 72.000 warmtepompen aangeschaft in Nederland, maar zijn er veel te weinig monteurs die ze kunnen plaatsen en onderhouden. Volgens het Financieele Dagblad is de vraag naar vakmensen alleen al door de energietransitie bijna verdrievoudigd. Het tekort aan technisch personeel is zeker niet nieuw, maar de uitdaging wordt wel steeds groter en urgenter. Waarom lijkt het bedrijven maar niet te lukken om de krappe arbeidsmarkt om te buigen? Over die vraag organiseerde ROVC Helmond in oktober 2022 een kennissessie.
“Begin eerst maar eens gewoon met een ‘gaaf bedrijf’ te zijn waar mensen graag willen werken”Jeroen Tijink, CEO van Techsharks
Centrale vraag tijdens de sessie was hoe bedrijven omgaan met het arbeidsmarktprobleem en waar kansen liggen om het op te lossen. Een van de sprekers was Jeroen Tijink, CEO van Techsharks, een detacheringsbureau voor medewerkers in de maak- en procesindustrie. Een jaar of vijftien zit Tijink in deze branche en ook hij ziet dat de schaarste na al die jaren nog steeds niet opgelost is. Hij onderschrijft de stelling die tijdens de kennissessie werd geformuleerd: technische organisaties houden het tekort aan technici zelf in stand. “Jaren geleden spraken we ook al over de driehoek onderwijs-bedrijfsleven-politiek die niet goed op elkaar afgestemd was. Honderdduizend mensen die een toeristische of communicatieopleiding volgden, terwijl er een schrijnend tekort aan techneuten was. In dat opzicht zijn we nog niet veel opgeschoten.”
Maar Tijink is ook stellig: bedrijven moeten de hand in eigen boezem steken. “Praten over een tekort is eigenlijk een slap excuus. Als je een goede werkgever bent, dan héb je geen last van schaarste. Ik snap dat veel bedrijven actief op zoek zijn naar dezelfde mensen als wij, maar ze blijven vissen in dezelfde vijver. Die strategie wordt de rode oceaan genoemd waarin de concurrentie groot is. Wij hebben bewust gekozen voor een blue ocean strategy, de onbekende en onontgonnen markt, waarin we ons als werkgever vernieuwend en innovatief hebben gepositioneerd. We zijn niet aan het shoppen op de korte termijn, we kijken samen met mensen welke technische opdrachten ze in de komende jaren willen doen. En bij welke bedrijven ze die graag zouden willen uitvoeren. Investeer in je employer branding is mijn advies. En begin dan eerst maar eens met gewoon een ‘gaaf bedrijf’ te zijn waar mensen graag willen werken. Het gaat niet alleen om het product dat je maakt, maar dat je je als bedrijf goed neerzet.”
“Technische organisaties houden het tekort aan technici zelf in stand”Jeroen Tijink
Minstens zo belangrijk is het behouden van medewerkers die je met zoveel moeite hebt weten te vinden. Tijink: “Dan begint het eigenlijk pas. Ben je als organisatie in staat om de mensen mee te nemen in de plannen voor de toekomst? Ik denk dat het daar bij veel traditionele, conservatieve bedrijven misgaat. De meeste mensen weten niet waar het bedrijf voor staat en gaat. Aan al die ondernemers zou ik willen zeggen: duik je organisatie in. Doe je stropdas af en stap die werkvloer op. Ga praten met mensen en vraag wat ze van je vinden. Wat leeft er op die werkvloer. Ik denk dat menig CEO zich kapot gaat schrikken.”
Het imago van de maak- en procesindustrie wordt ook vaak aangevoerd als een reden waarom er te weinig mensen kiezen voor een technisch beroep. Op dat vlak ziet Tijink een kleine positieve ontwikkeling. “De laatste twee, drie jaar valt het me op dat er op basis- en middelbare scholen iets meer activiteiten worden georganiseerd om kinderen enthousiast te maken voor techniek. Het kan altijd meer, maar ik zie een verbetering. Dat heeft met name te maken met de automatisering van de industrie. Via allerlei spelletjes – gamificatie – op de iPad en de smartphone kun je jongeren meenemen in de wereld van techniek. Hebben we daar meteen morgen of overmorgen profijt van? Nee, maar op de lange termijn wel.” Imago speelt ook een rol bij de uitstraling van het bedrijf zelf. “Een ouderwetse fabriek met machines die er dertig jaar geleden ook al stonden en waar om de haverklap aan gesleuteld moet worden of een moderne, geautomatiseerde fabriek die door een ringetje gehaald kan worden… Dan hoef ik niet uit leggen waar een techneut graag wil werken.”
Ook opleiding en ontwikkeling van medewerkers is volgens Tijink een lange-termijninvestering en moet onderdeel van goed werkgeverschap zijn. “Wij hebben veel mensen met mbo 3 en 4 in dienst. Voor ons zijn opleiding en ontwikkeling heel belangrijk. Wij willen dat onze mensen terechtkomen bij bedrijven die daar ook veel aandacht aan besteden. Ook dat is een vorm van binden en boeien. Investeer in je mensen zodat ze bij jouw bedrijf willen werken. Het kost tijd, aandacht en energie en je hebt niet gelijk morgen resultaat, maar werk ernaartoe. Ondernemers moeten veel meer nadenken over de toekomst en niet te veel focussen op het probleem van vandaag. Het korte-termijndenken moet een lange-termijnvisie worden, anders ga je de boot missen.” ●
