Tekst: Alinda Wolthuis | Fotografie: Marco Vellinga
Klimaatverandering en strengere hygiëne-eisen zijn twee trends die de markt voor luchtontvochtiging beïnvloeden, schetst André van Zutphen, accountmanager bij Munters Nederland. Het vochtige seizoen wordt steeds langer, waardoor fabrikanten meer last hebben van klontering van droge stoffen, storingen en stilstand. En in gekoelde productieruimtes moet de lucht ontvochtigd worden om de bacteriegroei te remmen en zo te voldoen aan de hygiëne-eisen.
Tekst: Alinda Wolthuis | Fotografie: Marco Vellinga
In 1955 richtte de Zweedse uitvinder Carl Munters een bedrijf op waar hij zijn inzichten op het gebied van thermodynamica vertaalde naar technologie voor ontvochtiging en verdampingskoeling. Het werd de start van een wereldwijd opererend bedrijf met 3.500 medewerkers, een omzet van 7 miljard Zweedse kronen en vestigingen in 30 landen. Ook de Nederlandse vestiging bestaat inmiddels al weer zo’n 45 jaar, vertelt accountmanager André van Zutphen. “En in de kern doen we nog steeds hetzelfde als waar we 65 jaar geleden mee begonnen: zorgen voor een optimaal binnenklimaat, waardoor vochtproblemen geen kans krijgen. Met in essentie dezelfde droogtechnologie, die dauwpunten maakt die met andere technieken niet mogelijk zijn. Daardoor kunnen we extreem drogen. Wel combineren we deze technologie nu met warmtepompen, warmteterugwinning en modulerende verwarmers, ten behoeve van de energie-efficiëntie.”
Vocht is een bekend probleem voor veel bedrijven. “Het kan zorgen voor klontering van droge stoffen of bacteriegroei in gekoelde productieruimtes, om maar eens twee voorbeelden te noemen”, zegt Van Zutphen. “Neem pneumatisch transport, waarbij je droog product door een leiding heen blaast met behulp van sterke ventilatoren. Als je de lucht daarvoor samenperst of de temperatuur verlaagt, komt er vocht vrij. Het gedroogde product kan dat vocht opnemen en gaan klonteren. Droog je de lucht van te voren, dan voorkom je daarmee dat je leidingen dichtslibben.” Niet alle bedrijven kennen de oorzaak voor deze klontering, of weten dat er een remedie is. Van Zutphen: “En dus staan ze om de zoveel tijd de leidingen te reinigen, wat niet alleen veel werk is maar waarvoor ze ook het proces moeten stil leggen. Terwijl dat niet nodig is met een adequate ontvochtiging.” Van Zutphen geeft het voorbeeld van een relatie die veevoeder produceert. “Door de lucht te ontvochtigen, bespaart de onderneming twee dagen stilstand per maand.”
“Kunststofkorrels voor het spuitgieten verwarmen om het vocht te verdampen vergt soms 25 keer zo veel energie als een klein drogertje plaatsen dat de hele silo droog houdt”André van Zutphen, Munters Nederland
Een ander voorbeeld is suiker in silo’s. “Suiker neemt makkelijk vocht op. Als de buitenlucht afkoelt, condenseert er water aan de binnenkant van de silo. De suiker neemt het water op en er ontstaat een rand met aangeplakte suiker. Die wordt steeds groter en zwaarder, tot ze uiteindelijk als een klont naar beneden zakt en leidingen kan gaan verstoppen. Je kunt de klonten stuk slaan, maar je kunt ook voorkomen dat er klonten aangroeien door de lucht te ontvochtigen.” Dit geldt trouwens niet alleen voor suiker, maar ook voor producten als zout, meel of kunststofkorrels voor spuitgietmachines. “Kunststofkorrels nemen ook water op en worden vaak net voor het spuitgieten op hoog vermogen verwarmd, om het water te verdampen zodat je geen belletjes in je eindproduct krijgt. De hoeveelheid energie die dit vergt is soms 25 keer zo hoog als wanneer je een klein drogertje plaatst dat de hele silo droog houdt.”
De opwarming van de aarde is vanzelfsprekend ongewenst, maar heeft voor Munters wel positieve gevolgen, stelt Van Zutphen vast. “Sommige vochtproblemen doen zich alleen in en rond de zomermaanden voor. Als het oppervlaktewater warmer is, zit er meer vocht in de lucht. En ook de nachten worden steeds warmer, waardoor er ‘s nachts minder vocht neerslaat. Het gevolg is dat er meer vocht in de proceslucht zit, met alle problemen van dien. Met de stijging van de temperaturen wordt de periode waarin dit soort situaties zich voordoen, steeds langer. In plaats van mei tot september, hebben we het nu over april tot oktober.”
Een tweede ontwikkeling die het bedrijf de wind in de zeilen geeft, zijn de steeds stringentere eisen in de food en de feed, onder andere ten aanzien van bacteriegroei. Munters richt zich onder andere op het ontvochtigen van lucht in koelruimtes. “Dat zorgt voor betere arbeidsomstandigheden, bijvoorbeeld in de visverwerking en in slachterijen. Het ziekteverzuim en het personeelsverloop nemen daardoor af. Net zo belangrijk is het tegengaan van bacteriegroei. Bij het reinigen van de ruimten met water kunnen we het droogproces versnellen met ontvochtigde lucht. Zo neem je de bodem voor bacteriegroei weg. Dit is vooral efficiënt voor ruimten die koud moeten worden gehouden.” Een ander voorbeeld is de kaasopslag, waar de relatieve vochtigheid vaak zo hoog is dat er kans op schimmelvorming is. “Ontvochtiging met behulp van ons droogwiel is hier een oplossing, omdat het bij alle temperaturen even effectief is. Ook helpt het bij het drogen van de kaas voordat een coating wordt aangebracht.” ●
________________________________________________
● Ontvochtigingsystemen van Munters verwijderen vocht uit de lucht met een wiel dat geïmpregneerd is met silicagel, dat waterdamp aantrekt en vasthoudt. Het hart van de ontvochtigers wordt gevormd door een gepatenteerd droogwiel. De instromende proceslucht geeft zijn vocht af aan het droogmiddel en verlaat gedroogd het wiel. Het wiel, nu vol met vocht, draait langzaam naar een tweede, verwarmde luchtstroom. Die warmt het droogmiddel op. Het opgewarmde droogmiddel geeft het vocht af, dat wordt afgevoerd door de regeneratielucht. Het droogmiddel, dat nu weer droog is, draait nu weer in de procesluchtstroom en neemt weer vocht op.
