Weggooien gebruikte machines duur en milieuonvriendelijk

Tekst: Marjan Hammink

Bij verplaatsing van productie of bedrijfsovernames worden vaak productiemachines weggehaald en ondergewaardeerd achtergelaten, hoewel ze, mits goed onderhouden, nog best inzetbaar zijn. Terwijl corporate sustainability teams zich doorgaans richten op de verduurzaming van hun eigen bedrijfsvoering, besteden ze weinig aandacht aan het hergebruik van oude apparatuur. Foeth-directeur Erik Saat pleit daarom voor een nieuwe benadering waarbij bedrijven zich verantwoordelijk voelen voor het hergebruik van hun oude apparatuur. Niet alleen als belangrijk onderdeel van de circulaire economie, maar ook als keiharde, nieuwe zakelijke kans.

Gebruikte machines

Saat, CEO van Foeth, gespecialiseerd in de verkoop, aankoop en refurbishment van gebruikte procesmachines, weet hoe het in de praktijk vaak gaat: “Een bedrijf heeft een kwalitatief goede machine niet meer nodig, deze wordt vanuit finance afgeschreven en uiteindelijk naar de schroot gebracht. Dat is een gemiste kans: ik pleit ervoor dat bedrijven zich verantwoordelijk gaan voelen voor het hergebruik van hun oude machines. Het is tijd dat corporate sustainability teams deze kwestie hoger op de agenda zetten en het gaan zien als belangrijk onderdeel van de circulaire economie. Duurzaamheid en commercie kunnen zo uitstekend samengaan.”

Gebruikte machines meteen leverbaar

Het bedrijf is leverancier van gebruikte procesapparatuur in Europa, met een geschiedenis die teruggaat tot 1908. De onderneming bedient de internationale chemische, farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie met bijna 3.000 hoogwaardige, gereviseerde A-merk procesmachines. Deze staan vooral op voorraad op het 30.000 vierkante meter grote bedrijfsterrein in Barneveld. Hoewel in de wereld van productiemachines hergebruik nog niet zo’n ingeburgerd fenomeen is, lijkt daar verandering in te komen, want zakelijk steeds interessanter: refurbished en reconditioned machines zitten qua prijskaartje op 40 tot 60% van de nieuwwaarde. “Bovendien, en zeker niet onbelangrijk: deze machines zijn meteen leverbaar,” merkt Saat op.

Refurbished of reconditioned

Maar wat betekenen deze termen eigenlijk? Na demontage bij de verkopende partij wordt een refurbished machine in orde gebracht en waar nodig gerepareerd, zodat deze weer in originele staat is. “Bij reconditioned machines worden de machines helemaal uit elkaar gehaald en opnieuw opgebouwd, waarbij ook de beveiliging en besturing geüpdatet worden naar de modernste maatstaven. Hierbij wordt ook een nieuw laagje verf aangebracht, zodat de machine er weer als nieuw uitziet. Reconditioned machines zijn hierdoor wel duurder dan refurbished machines.”

Grote klus

“Het geschikt maken van machines voor hergebruik is een gespecialiseerde en zeker geen gemakkelijke klus. Bij refurbished machines moeten bijvoorbeeld de lagers worden vervangen en moeten er tests worden uitgevoerd om er zeker van te zijn dat de machine goed werkt. Bij reconditioned machines is de klus nog groter en moeten de machines helemaal uit elkaar worden gehaald. Wij zijn een van de weinige bedrijven die dat kunnen voor het hele assortiment van procesmachines dat wij voeren,” stelt Saat.

Kwaliteitsgarantie

Hoe zit het met de kwaliteit van de machines? Het assortiment aan machines dat Foeth heeft staan, zijn de ‘Mercedes Benz’ van de industrie. Saat: “Het begint allemaal bij kwaliteit en onderhoud. We kopen alleen apparatuur in die van topkwaliteit is en bewezen echt goed onderhouden is, dus met de juiste papieren, want dat geeft zekerheid. Vervolgens is het een kwestie van fantastisch werk in onze werkplaats. We hebben een eigen kwaliteitspuntenprotocol dat we nog niet extern als certificaat aan klanten afgeven, maar we overwegen wel om dit in de toekomst te doen. Dit geeft klanten, vooral ook nieuwe klanten, meer vertrouwen dat wij echt topkwaliteit leveren. Binnen het bedrijf werken we met interne rapportages. Een machine moet mechanisch in topconditie zijn en we controleren dit door hem nauwgezet na te lopen én te laten draaien. Wij bieden klanten altijd de mogelijkheid van een afnametest bij ons, zodat ze overtuigd zijn dat de machine goed werkt.” In sommige gevallen is het niet mogelijk om apparatuur nieuw leven in te blazen vanwege de technische staat of kwaliteit, dan helpt Foeth de klanten toch met advies over afvoer.

Vraag en aanbod gebruikte machines

Door te investeren in een datagedreven platform, kan Foeth vooruitdenken over welke machines uit de procesindustrie in de inkooppijplijn zitten, wat klanten vragen en wat er in offertes staat. Zo is er veel beter zicht op potentiële matches. Heeft een klant de apparatuur eenmaal gevonden, “dan zorgen we dat ze weten wat er als laatste product op de machine is gemaakt en regelen wij het – vaak speciaal – transport, maar de klant regelt meestal zelf de installatie en plaatsing”. Dit heeft ermee te maken dat een gebruikte procesmachine vaak geïntegreerd wordt in een productielijn en de klant een eigen team heeft voor de mechanische en elektrische installatie.

Tijdelijke opslag tweedehands machines

Het werkgebied van Foeth omvat de hele wereld, al is de inkoop voornamelijk in Europa. “We richten ons op de topspelers in onze niche industrie en willen ons door heel Europa locatiegebonden kunnen spiegelen en hulp kunnen bieden bij het afvloeien van producten. Ook willen we een gesprekspartner zijn voor partijen die het wellicht opnieuw willen inzetten. Projectmatig betekent het dat we gebruikte machines vaak tijdelijk opslaan op locatie. Zo hebben we vorig jaar een hele fabriek in Rotterdam leeggehaald, maar we werken niet alleen in Nederland. Onlangs hadden we een opdracht in Oostenrijk, en ook in -Zwitserland zijn we te vinden. Van ons assortiment kopen we meer dan 90% in het buitenland in, en een vergelijkbaar percentage wordt ook weer naar klanten buiten Nederland geëxporteerd. We worden ingeschakeld bij het sluiten van fabrieken als de productie bijvoorbeeld wordt uitbesteed aan toeleveranciers in India of bijvoorbeeld de randen van Europa. In dergelijke gevallen kan het gaan om meer dan 300 machines die daadwerkelijk weggehaald moeten worden. Dat gaat niet in één keer. Met de hele ontmanteling en afbouw zijn we dan zo 6 maanden bezig. In die periode functioneert het terrein voor ons als tijdelijke opslag. Klanten die erg omhoog zitten kunnen dan ter plaatse komen kijken ter oriëntatie op een machine.

Hergebruik en elektrificatie

Is een machine echt niet (meer) te verkopen, dan blijft het doel om afvalvrij te werken en zo een bijdrage te leveren aan een duurzame toekomst. “Vandaar dat we sinds 2021 via softwareplatform Greencast onze koolstofvoetafdruk laten meten. We zijn erkend als klimaatactor en dragen actief bij aan het aanpakken van de klimaatcrisis. Elke verkochte gebruikte machine (van 1.000 kg) bespaart 4,43 ton CO2-uitstoot vergeleken met de productie van een nieuwe machine. Bovendien streven we ernaar om tegen 2025 CO2-neutraal te zijn in onze directe bedrijfsactiviteiten. Gelukkig hebben we niet zo’n hoge uitstoot, dit doen we door te elektrificeren. In mei en juni plaatsen we een heel voetbalveld aan zonnepanelen op ons dak. We willen onze bedrijfsvoering dus helemaal elektrisch maken en voor die gebieden waar we nog niet helemaal koolstofneutraal kunnen zijn, zoeken we naar externe oplossingen om deze emissies te compenseren. Op deze manier kunnen we onze klanten laten zien dat we in feite dezelfde reis maken als zij. We willen echt naar die nul in 2025. En we zijn ervan overtuigd dat het haalbaar is.”