Bedrijven investeren nog steeds minder dan een jaar eerder. De krimp neemt echter wel snel af. De toegenomen kredietvraag van ondernemers wijst op verder herstel.
Ondanks het herstel van de Nederlandse economie in de afgelopen kwartalen investeren bedrijven nog steeds minder dan een jaar eerder. Dat blijkt uit de maandelijkse indicator van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het investeringsvolume lag in september 4,8% lager dan een jaar eerder. De terughoudendheid van bedrijven is niet vreemd. In het derde kwartaal gaf 30% van de bedrijven aan dat ‘onvoldoende vraag’ nog steeds de grootste productiebelemmering is. Slechts 2% noemt een tekort aan machines en werkruimte het belangrijkste probleem. Uitbreidingsinvesteringen zullen dus niet bovenaan de agenda van ondernemers staan. Dat zal gezien de verwachting van een ondermaats economisch herstel niet snel veranderen.
Toch is het tempo waarmee de investeringen dalen aanzienlijk afgenomen. In 2009 kromp het investeringsvolume namelijk nog met ruim 16%. In gebouwen en woningen wordt nog steeds fors minder geïnvesteerd, maar bedrijven schaffen sinds kort wel meer machines, computers en voertuigen aan. Dit zullen vooral vervangingsinvesteringen zijn. Vanwege de crisis zijn veel vervangingsprojecten de afgelopen 2 jaar stilgezet, maar zeker bedrijfsmiddelen met een economisch korte levensduur zullen nu aan vervanging toe zijn.
De voorzichtige opleving in de bedrijfsinvesteringen is ook terug te zien op de markt voor bancair krediet. Uit de Bank Lending Survey – een kwartaalenquête van DNB onder Nederlandse banken – blijkt dat de vraag van bedrijven naar bancair krediet aantrekt. Nederlandse banken – goed voor 70% van het bancair krediet aan Nederlandse bedrijven – verwachten voor het lopende kwartaal weer een toename van de kredietvraag. Dit geldt voor zowel kortlopend krediet, dat veelal ter financiering van voorraden en werkkapitaal wordt aangetrokken, als langlopende leningen, die eerder voor investeringen worden gebruikt. Kortom, er zijn signalen dat de bedrijfsinvesteringen op de weg naar herstel zitten.
